نذورات از جمله مصادیق امور خیری هستند که افراد جامعه با توجه به اعتقادات خود، نسبت به بقاع متبرکه انجام می‌دهند. مردم با اهدای نذر، نیازهای مختلف معنوی و مادی خود را تأمین کرده ، آن را به عنوان یک نماد مذهبی در اعیاد و سوگواری های دینی و هم‌چنین در زمان ظهور قحطی و بیماری در جامعه به کار برده اند

نذر را به عنوان پدیده ای فرهنگی، از کهن ترین و بنیانی ترین صور رفتارها و تجربه های دینی می توان دانست که با اتصال انسان به امری قدسی، دلبستگی و امید پدید می‌آورد و نوعی معنا به زندگی می‌بخشد.

دو اصل عبادی و فقهی وقف و نذر یکی از برترین مصادیق احسان و نیکوکاری می باشند که در تولید فرهنگی وتمدنی وسامان‌دهی زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان، نقش فراوانی داشته اند. این دو سنت حسنه دراسلام که از سوی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و ائمه (علیه‌السّلام) مورد توجه ویژه بوده است، از عناصر وعوامل اثرگذار شکوفایی تمدن و پیشرفت در عرصه‌های گوناگون جوامع اسلامی به شمار می‌روند. از این‌رو، نذر و وقف می‌توانند در جنبه‌های گوناگون حیات اجتماعی و فردی، مانند فرهنگ، اقتصاد و دیگر عرصه‌ها، نقش مؤثر سازنده‌ای داشته باشد.

نذورات در حرم مطهر رضوی بر حسب شکل اهدایی آن، به اشکال و اقلام مختلفی دیده می‌شود : طلا، نقره، اسکناس، مسکوکات، گوشواره، کتاب ، پارچه های مختلف، گوسفند، برنج، حبوبات ، زعفران و .. از این جمله هستند که برطبق ذوق و سلیقه و عرف زوار به روضه رضویه اهدا می شده است. مطابق اسناد، اشیاء نذری از نظر شکل، نوع و مقدار بسیار متفاوتند از جمله: ظروف مسی، پارچه، قالیچه، قنادیل، شمع، کتب ادعیه، قرآن و…که هر کدام در قسمت های مختلف حرم رضوی کاربرد داشته است.

به نظر می رسد این اجناس بر حسب اوضاع زمانی و با توجه به کاربردهای گوناگونی که در حرم مطهر رضوی داشته اند، نذر می شده است. به همین جهت، در دوره ای قندیل و در دوره ای دیگر وسایل تزئینی اهدا می‌شده است. البته در این بین اوضاع اقتصادی ـ سیاسی جامعه نیز بر این روند تأثیرگذار بوده است. نذرکنندگان تمامی این اجناس را به تحویلخانه و خزانه آستان مقدس تحویل می داده‌اند.

تا اواخر دوره افشاریه، بحث نذورات تنها در ضریح مطهر مطرح بود و از زمان قاجار، آستان قدس رضوی دارای تشکیلات منظمی شد و نذورات در مکانی غیر از ضریح نیز گسترش یافت .

در دوره معاصر و علی الخصوص پس از انقلاب  نیز، متناسب با گسترش تشکیلات اداری در آستان قدس رضوی، دوایر خاصی مسئول رسیدگی به مسأله نذورات در اماکن متبرکه گردیده اند که محوریت آن اکنون بر عهده اداره کل نذورات می باشد .