بنای اولیه آرامگاه در زمان شاه محمد خدابنده صفوی به تلاش قنبرعلی بن خواجه‌حسین در سال 985 قمری ساخته شده است. در حال حاضر مقبره پیر پالاندوز در قسمت شمال شرقی حرم مطهر قرار دارد و شامل بنایی چهارگوش با گنبدی برفراز آن و ایوانی آجری در مقابل است.
در داخل بقعه، شاه‌نشینی وجود دارد که در بالای آن یزدی‌بندی‌هایی اجرا شده که در اصل دارای نقاشی بوده و به داخل بنا جلوه خاصی بخشیده است. بدنه بنا از دوران صفویه و دارای تزئینات نقاشی بوده و جز بخش کمی که مرمت شده است باقی از میان رفته است. در زیر کاسه گنبد نیز ترنج زیبایی با نگاره‌های گیاهی نقش‌اندازی شده است.
سطح گنبد بنا که روی گردنی استوانه‌ای شکل استوار شده دارای پوشش ساده‌ای از کاشی فیروزه‌ای است. شکل کلی بنا و بازمانده‌های نقاشی‌های درون آن، بنا را اثری از دوران صفویه معرفی می‌کند.
بقعه پیر پالاندوز مشهد، در سالیان اخیر به طور کامل مورد بازسازی قرار گرفته و شامل درگاه ورودی، رواق‌ها و فضاهای طرفین، صحن و فضای اصلی مقبره است. نمای دیوارهای بیرونی با طاق‌نماها، قاب، لچکی و کاشی‌کاری زیبا، آراسته گردیده و درون آن با نقش‌های هندسی و ترنج تزئین شده است.
محمد عارف‌عباسی که در این مکان به خاک سپرده شده است و لقب «پیر پالاندوز» به او داده شده به این دلیل بود که با وجود مقام بالایی که نزد مردم داشته، به کار پالان دوزی مشغول بوده است. از این شخصیت، قرآن هفت سوره‌ای به جا مانده که به خط خوش ثلث نوشته شده است و حکایت از توانایی عارف‌عباسی در کار خطاطی دارد.
این بنا در چند سال گذشته به طور کامل بازسازی شده و در تاریخ 5 اردیبهشت 1365 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
