حوزه زیارت و گردشگری در خراسان رضوی رویدادهای مختلفی را در سال 95 به خود دید، اخبار حرم رضوی، تغییرات مدیریتی در آستان قدس رضوی، پروازهای پرماجرا، مرگبارترین حادثه ریلی ایران، گردشگری از ممات تا حیات، احداث 30 زائرسرا و اعتراض هتل‌آپارتمان‌داران مشهد، سفر ارزان به مشهد و روایت یک شاهد عینی از فاجعه منا مهم‌ترین عناوین این حوزه هستند.
مهم‌ترین رویدادهای حوزه زیارت و گردشگری خراسان رضوی در سال که گذشت به شرح زیر است:
رویدادهای مهم حرم رضوی از طوفان به اختصاص یک رواق به بانوان
رویدادهای مهم در حرم رضوی با طوفان در مشهد آغاز شد، شب 27 فروردین بر اثر طوفان، برق حرم رضوی قطع شد و میله پرچم گنبد شکست.
در نیمه مهرماه سال 95 پنجره فولاد صحن جمهوری حرم رضوی به منظور دسترسی آسان‌تر زائران بارگاه رضوی به ضریح منور امام رضا(ع) از درگاه قبلی خود به درگاه جانبی جابه‌جا شد. در ۱۶ آذر ماه رواق شیخ حر عاملی برای بانوان و رواق شیخ طوسی به آقایان در حرم مطهر رضوی برای اقامت شبانه و استراحت کوتاه زائران اختصاص داده شد.
اوایل آبان ماه ۱۳۹۵ بود که خبر جابه‌جایی شیشه حائل در روضه منوره حرم رضوی که بین زائران خانم و آقا قرار داشت، منتشر شد، شبکه‌های ضریح حرم رضوی پیش از این بین خانم‌ها و آقایان مساوی نبود و در اواخر دی ماه سال گذشته طرح مطالعه زائر در سه رواق حرم امام رضا(ع) در سه رواق دارالمرحمه، شیخ طوسی و حرعاملی اجرا شد.
در روزهای آخر سال 95 مهمانسرای جدید حضرت رضا(ع) با ظرفیت هر وعده پذیرایی از 10 هزار نفر، در پنج طبقه به بهره‌برداری رسید ساخت این مجموعه سال 92 آغاز شد.
افتتاح یک رواق جدید در حرم رضوی یکی از اتفاقات مهم سال گذشته بود. سال 87 با دستور تولیت فقید آستان قدس پروژه ساخت رواق حضرت زهرا(س) کلید خورد و در زمان تولیت جدید آستان قدس ساخت این رواق تسریع شد. این رواق در بست نواب بین صحن هدایت و کوثر قرار دارد.
تغییرات مدیریتی در آستان قدس
پس از تعطیلات نوروزی سال قبل نمایندگان استان خراسان بزرگ از رهبر معظم انقلاب برای انتصاب حجت‌الاسلام رییسی به عنوان تولیت آستان قدس رضوی تشکر کردند.
در ادامه باید به روند تغییرات در آستان قدس رضوی اشاره کرد، ۲۹ فروردین ماه 95 محمدامین توکلی‌زاده به عنوان مدیرکل جدید اداره روابط عمومی آستان قدس رضوی منصوب و حکم وی تقدیم شد. این انتصاب یکی از مهم‌ترین تغییرات در این سازمان به شمار می‌رفت.
اوایل اردیبهشت‌ماه رضا خوراکیان، به عنوان رئیس دفتر حجت‌الاسلام و المسلمین رئیسی منصوب شد و چند روز بعد معاون امداد مستضعفین آستان قدس رضوی منصوب شد.
14 خرداد مهم‌ترین انتصاب تولیت آستان قدس رضوی صورت گرفت و مرتضی بختیاری به عنوان قائم مقام این سازمان منصوب شد. پیش از این مهدی عزیزیان قانم مقام بود، همچنین در همین روز فرهاد رهبر به عنوان دبیر کارگروه اقتصادی و مشاور عمرانی آستان قدس رضوی منصوب شد.
برخی معاونت‌ها برای اولین بار در آستان قدس رضوی ایجاد شدند، ۲۴ مهرماه، دستیار تولیت آستان قدس رضوی در امور استان‌ها منصوب شد و در همین روز با حکم تولیت آستان قدس رضوی، حجت‌الاسلام حجت گنابادی‌نژاد به عنوان رییس سازمان فرهنگی آستان قدس رضوی منصوب شد.
معاون املاک و اراضی آستان قدس رضوی و مدیرعامل موسسه خدمات مشاوره‌ای، جوانان و پژوهش‌های اجتماعی در آبان 1395 منصوب شدند، چندی بعد غلامرضا رحمتی‌زاده به عنوان معاون املاک و اراضی آستان قدس رضوی منصوب شد و ۱۷ آذرماه محمدرضا عطارزاده، مدیرعامل سازمان اقتصادی آستان قدس رضوی شد.
از مهم ترین اقدامات تولیت آستان قدس رضوی باید به بازنگری در پروژه “مشهدمال” و “جهان‌مال” و ساخت “زائرشهر” در مشهد اشاره کرد.
پروازهای پرماجرا
از مهم‌ترین اخبار حوزه حمل و نقل هوایی باید به برقراری پرواز در مسیرهای جدید در فرودگاه مشهد اشاره کرد. اولین هواپیمای در مسیر مسقطـ مشهد چهارشنبه 12 خرداد 1395 در فرودگاه شهیدهاشمی‌نژاد مشهد به زمین نشست. مرداد 1395 پرواز باکو- مشهد و آبان‌ماه پرواز مشهد- دهلی برقرار شد.
28 دی ماه 95 اولين هواپيمای ايرباس 321 تازه خريداری شده ايران كه حامل خانواده‌های شهدا و ايثارگران بود وارد فرودگاه مشهد شد.
جمعه 29 بهمن به علت بارش برف سنگین در شرق کشور پروازهای فرودگاه مشهد دچار مشکل شد، یکشنبه ۱ اسفند ماه تیم بازرسی برای بررسی علت تاخیر پروازهای عازم مشهد شد، سپس دادستانی به عنوان مدعی العموم وارد این مساله شد و به دنبال شکایات مردم، مدیرکل فرودگاه‌های خراسان رضوی به دادستانی احضار و در جریان این موضوع خلبان یک پرواز بازداشت شد.
مرگبارترین حادثه ریلی ایران
برخورد قطار در محور سمنان ـ دامغان که ۵ آذرماه امسال رخ داد، یکی از مرگبارترین حوادث ریلی ایران پس از حادثه نیشابور به شمار می‌رود. ماجرا از این قرار بود که دو قطار مسافربری در حوالی «ایستگاه هفت‌خوان» در محور سمنان ـ دامغان با یکدیگر برخورد کردند. در این حادثه که در ساعت ۷:۲۲ صبح به وقوع پیوست، قطار سمنان – مشهد از پشت به قطار تبریز – مشهد که در همان ریل متوقف بود، برخورد کرد. در پی برخورد دو قطار، چهار واگن از ریل خارج و پنج واگن نیز دچار حریق شد. در این حادثه ۴۷ نفر از هموطنانمان کشته و ۱۰۳ نفر نیز مصدوم شدند. علت این حادثه خطای انسانی بود.
البته در حوزه حمل و نقل ریلی رویدادهای مثبتی نیز داشتیم، 3 آبان 1395 اولین قطار پنج ستاره حرم تا حرم از مشهد به قم و بالعکس راه‌اندازی شد و ۷ دی ماه، قطار مسافری نخجوان- مشهد راه‌اندازی و راه‌آهن جمهوری آذربایجان به راه‌آهن ایران متصل شد.
گردشگری از ممات تا حیات
۹ خردادماه 95 ایسنا گزارشی با عنوان “مرگ کوهستان پارک شادی چهارساله شد” را منتشر کرد و به وضعیت تعطیلی کوهستان پارک از سال 91 پرداخت، چند روز بعد محمد سهیلی، عضو شورای شهر مشهد گفت: مالکان کوهستان پارک منتظرند ترکیب شورا شهر مشهد تغییر کند.
۷ مهرماه به مناسبت هفته گردشگری کنفرانس مشترک مطالعات گردشگری بین ایران و فرانسه برگزار شد و اعضای هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی استان در این کنفرانس که به میزبانی گروه گردشگری دانشگاه مونت پولیه فرانسه برگزار شده بود شرکت کردند.
بزرگترین پارک مینیاتوری اوایل تیرماه و اولین پارک علمی- تفریحی کشور با عنوان پروفسور بازیما در مردادماه سال گذشته در مشهد راه‌اندازی شدند.
احداث 30 زائرسرا و اعتراض هتل‌آپارتمان‌داران مشهد
از رویدادهای مهم حوزه اقامتی در سال قبل باید به احداث 30 زائرسرای ارزان‌قیمت در جوار حرم مطهر اشاره کرد، همچنین در هتل‌های مشهد شاهد حضور کمرنگ‌تر زائران عرب‌زبان بودیم.
در اواخر سال جاری تعدادی از هتل‌آپارتمان‌داران مشهد در اعتراض به اینکه مشمول قانون پرداخت 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده و اعمال جرایم سنگین مالیاتی شدند برای چند روز واحدهای اقامتی خود را تعطیل کردند.
سفر ارزان به مشهد و روایت یک شاهد عینی از فاجعه منا
از رویدادهای حوزه زیارت باید به راه‌اندازی “مبدا به مبدا” یا سامانه سفر ارزان به مشهد و تشرف اولین گروه در قالب این طرح به مشهد در 5 آبان ماه اشاره کرد.
یکشنبه ۲۰ تیر ماه، جواد شاد به عنوان رییس سازمان حج و زیارت خراسان رضوی منصوب و مسعود مجردی رییس پیشین این سازمان در معاونت امداد مستضعفان آستان قدس رضوی مشغول به خدمت شد. 19 دی ماه، ۱۳۹۵ خبر تلخ جان‌باختن ۵ زائر از شهرستان تربت حیدریه در حادثه آتش‌سوزی یک هتل کربلا منتشر شد.
“روز واقعه به روایت شاهد عینی” عنوان مصاحبه‌ای که در اوایل مهر سال گذشته به مناسبت سالگرد حادثه منا انجام و منتشر شد، تعداد زائران و به تبع آن تعداد جان‌باختگان خراسان رضوی در فاجعه منا بیشتر از استان‌های دیگر بود. از 477 جان‌باخته ایرانی در منا، 97 تن از خراسان رضوی بودند.