شهرستان کلات وسعتی در حدود 3276 کیلومتر مربع دارد که از شرق به سرخس، از غرب به درگز، از شمال به کشور ترکمنستان و از جنوب به مشهد و چناران محدود شده است.
کلات در میان رشته کوه هزار مسجد قرار گرفته و این رشته کوه از جانب جنوب غربی حائلی طبیعی است که این شهر را از مشهد و چناران جدا ساخته است.
آب و هوای کلات معتدل کوهستانی است و شامل دهستانهای لایین، کبود گنبد، پساکوه و زاوین است که مجموعا دارای 140 پارچه آبادی می باشد.
آبشارهای معروف قره سو
دره قره سو تقریبا در 10 کیلومتری غرب شهر کلات واقع شده است؛ این منطقه کوهستانی پر آب و مصفا مکانی جذاب برای گردشگران بوجود آورده و آبشارهای دیدنی و زیبایی را در دل خویش جای داده است. در راه کوهستانی دره قره سو، بر دیواره های سنگی نردبان های فلزی نصب شده تا مسیر رفت و آمد و دسترسی به آبشارها را برای گردشگران آسانتر کند.
آبشار ارتکند وبهشت گمشده
از جمله مناطق گردشگری در شهرستان کلات آبشار ارتکند و مناظر زیبای اطراف آن است؛ این مکان در 40 کیلیومتری جاده مشهد به کلات واقع شده است، این آبشار نسبتا مرتفع که از میان کوههای سر سبز منطقه ارتکند به پایین می غلتد چشم اندازی بدیع و شگرف در این ناحیه بوجود آورده است.
منطقه ارتکند به دلیل داشتن ارتفاعات و ناهمواریهای طبیعی همواره مورد علاقه کوهنوردان و ورزشکاران نیز بوده است.
رودخانه و آبشارهای زاوین
سرزمین زیبای زاوین که رودخانه ای به همین نام نیز دارد سبب پراکنش درختان مثمر و غیر مثمرفراوانی در منطقه شده و ایجاد گذرگاهی چشم نواز را برای طبیعت دوستان رقم زده است که در آن کوههای مرتفع و کوتاه، صخره ها و مناظری بسیار متنوع و خیال انگیز را در حاشیه رودخانه ایجاد کرده است.
سراسر طول سال این آبشارها جهت بازدید مناسب بوده و برای تسهیل در تردد گردشگران، نردبانهای فلزی در مسیر نصب شده است؛ در پایین دست این آبشارها سد زاوین قرار گرفته است که چشم هر گردشگری را به خود می خواند.
آبشار آبگرم
بعد از عبور از گردنه ها و کوههای بسیار زیبای جاده کلات در کیلومتر 75 دو راهی آبگرم، واقع شده است. مسیر فرعی تا منطقه ییلاقی و بسیار زیبای آبگرم تقریبآ 7 کیلو متر است. سراسر این دره طولی را باغات و مزارع کشاورزی در بر گرفته است و رودخانه پر آب آبگرم نیز در این دره در جریان است که در بالا دست خود آبشار مرتفع را ایجاد می کند و بخار حاصل از آن نظر هر گردشگری را به خود جلب می کند .
منطقه ییلاقی لایین
منطقه ییلاقی لایین در30کیلو متری شمال غربی کلات واقع شده است. آب و هوای معتدل کوهستانی و آب فراوان، این ناحیه را به سر زمینی سبز مبدل کرده است. در اردیبهشت ماه هر سال با شکفتن شقایق های وحشی، این مکان با دشتی از گل های سرخ، شقایق فرش می شود که منظره آن هر گردشگری را شگفت زده می کند. در منطقه لایین روستاهای خوش آب و هوایی با تنوع گیاهی بسیار و مزارع پر بار شالی همچون روستای چهار راه، بابا رمضان، سنگ دیوار، لایین کهنه و لایین نو قرار دارند.
روستای سینی کهنه
این روستا در بخش مرکزی شهرستان کلات واقع شده است و فاصله آن تا شهر کلات 27 کیلو متر است که تعداد 520نفر جمعیت دارد و زبان آنان ترکی است. در حال حاضر مهمترین امامزاده سطح شهرستان در این روستا واقع شده است و جاذبه های گردشگری این روستا علاوه بر زیارتگاه عبارتند از؛ برج های نگهبانی قدیمی، جنگل های زالزالک و باغات و مزارع و رودخانه سینی کهنه که منطقه ییلاقی بسیار زیبای را در مسیر خود ایجاد کرده است.
روستای چرم
چرم کهنه در 10 کیلومتری شهر کلات واقع شده است، وجود رود بسیار زیبا و آبشارهای متعدد که در مسیر رودخانه قرار گرفته است. از جذابیتهای این روستاست، از سویی قرار گرفتن منازل مسکونی در شیب تند دامنه کوه سبب شده که این روستا از زیباترین روستاهای پلکانی شهرستان به حساب آید.
ایده لیک
روستای ایده لیک با داشتن کوههای سیستان، بوی شالیزار، باغ های زیبا و آب و هوای ییلاقی از جمله مناطق سبز وزیبای شهرستان کلات می باشد. این روستا در فاصله 30 کیلومتری مرکز شهرستان و در دامنه کوههای سر به فلک کشیده سیستان قرار دارد. وجود آب فراوان، جنگل های ارس و حیات وحش متنوع آن زمینه بسیار خوبی را برای گردشگران مهیا کرده است.
بابا رمضان
این روستا در 43 کیلو متری کلات به سمت درگز واقع شده است و به دلیل وجود زیارتگاهی کوچک به نام بابا رمضان به این نام خوانده می شود. روستا از توابع دهستان هزار مسجد است که اکثریت رودخانه های شهرستان از این کوه ها سرچشمه می گیرد، این رودخانه ها در طی مسیر خود که به ترکمنستان ختم می شوند.